SAGA - BÆRINN VAKNAR
Húsið á Vegamótastíg 9 er byggt árið 1904 af Páli Guðmundssyni trésmið sem reisti húsið á lóð sinni sem þá var nefnd Efri-Vegamót. Húsið hefur verið í eign sömu fjölskyldu frá upphafi. Þangað lagði Ásgrímur Jónsson leið sína til að segja Jóhannesi Sveinssyni til í málaralist í suðurstofunni, „þar sem sólin bjó“ og Halldór Guðjónsson frá Laxnesi var þar heimagangur á unglingsárum 1914-1916. Í Sjömeistarasögu lýsir hann lífinu í húsinu, m.a. því þegar hann sjö ára gamall horfði á Kjarval „mála dreka úr gulli á svart silki“ og samdi síðar fyrstu sögu sína, Aftureldingu.
Húsið er hæð og ris á hlöðnum kjallara og nú orðið eina bárujárnsklædda timburhúsið í þessum enda Grettisgötu. Það er umkringt síðari tíma byggingum, svo heilleg götumynd fyrri tíðar er horfin. Reyndar sómir húsið á Vegamótastíg 9 sér vel á lóðinni þótt að því hafi þrengt á áranna rás með nýbyggingum. Það er góður fulltrúi sinnar húsagerðar eins og húsin í grennd, Skólavörðustígur 9 (Hegningarhúsið), Skólavörðustígur 11 (Hús Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrennis), Laugavegur 16 (Laugavegsapótek/Hótel Skjaldbreið) og Laugavegur 18 (Mál og menning) og saman mynda þau heild fjölbreyttrar byggðar í hjarta miðbæjarins. Hins vegar er lóðin Vegamótastígur 7 eins og ör í þessari mynd og vel hefði mátt byggja þar hús sem brúaði með einhverju móti bilið milli gamla hússins nr. 9 og stórhýsisins Laugavegur 18. Deiliskipulag reitsins miðast hins vegar ekki við það og athyglisvert er að húsakönnun á reitnum var ekki gerð þegar unnið var að deiliskipulaginu sem samþykkt var 2002. Ónæði af veitingahúsa- og skemmtistaðarekstri við Vegamótastíg og umferð sem tengist honum veldur því að gamla húsið þjónar óbreytt ekki lengur hlutverki sínu sem gott íbúðarhús.
Vegamótastígur 7 er nú auð lóð. Þar stóð áður lítill steinbær, Herdísarbær, sem var rifinn um miðjan sjöunda áratuginn áður en gatan var breikkuð. Steinbærinn var byggður 1893 og var 13x7 álnir með kjallara undir öllu húsinu. Ári síðar var viðbyggingu úr timbri bætt við sunnan við húsið og skúr norðan við það árið 1897. Húsið var einn af mörgum steinbæjum á holtinu, en þeir sem næstir stóðu voru hús Þorbjargar Sveinsdóttur, Tobbukot, við Skólavörðustíg og Hábær (Rönkubær) sem stóð rétt innan við Grettisgötu 3, handan götunnar. Báðir þessir bæir eru nú varðveittir í Árbæjarsafni en Herdísarbær er horfinn.
